Zianon Paźniak

Przewodniczący Konserwatywno-Chrześcijańskiej Partii BNF (Białoruski Front Narodowy).

Urodzony 24 kwietnia 1944 r. w miejscowości Subotniki pod Iwiem, w obwodzie grodzieńskim.

Ojciec Stanisław został zmobilizowany do Armii Czerwonej latem 1944 roku, a już w grudniu zginął na froncie. Jest wnukiem wybitnego Białorusina, działacza polsko-litewskiego okresu międzywojennego Janki Paźniaka.

Historyk sztuki z wykształcenia, w 1980 roku obronił pracę doktorską w Leningradzie (wskutek konfliktu z kierownictwem Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego) z historii białoruskiego teatru. Był pracownikiem Państwowego Teatru Opery i Baletu Białorusi, fotografem Państwowego Muzeum BSSR i Muzeum Janki Kupały w Mińsku.

Od 1960 roku występował przeciwko zniszczeniu zabytkowych dzielnic Mińska: Przedmieścia Św. Trójcy, Rakowskiego Przedmieścia i Górnego Miasta. W 1969 roku opublikował na ten temat artykuł w gazecie „Prawda”, dzięki czemu uratował gmch Teatru im. J. Kupały.

Z powodów politycznych w 1974 roku stracił pracę w instytucie sztuki, etnografii i folkloru Narodowej Akademii Nauk Białorusi. Przeniósł się do zakładu archeologii Instytutu Historii Akademii Nauk, gdzie badał późne średniowiecze na Białorusi.

W 1988 roku nagłośnił prawdę na temat masowych grobów osób rozstrzelanych przez NKWD w Kuropatach. Później był pamiętny Marsz na Zaduszki (zwane Dziadami) rozpędzony przez milicję i wojsko. Wydarzenia te obudziły w kraju ruch narodowy. W tym samym roku Paźniak założył Białoruski Front Ludowy „Odrodzenie”.

Deputowany do Rady Najwyższej Białorusi 12-tej kadencji. Dzięki jego staraniom Białorusini poznali prawdę o katastrofie w Czarnobylu, została przyjęta Deklaracja Niepodległości, a historyczny herb “Pogoń” i biało-czerwono-biała flaga stały się symbolami państwowymi. Na wiadomość o tym ostatnim Paźniak nawet stracił przytomność.

W wyborach w 1994 roku nawoływał do utworzenia Unii Bałtycko-Czarnomorskiej, wprowadzenia talara jako waluty białoruskiej i lustracji. Występował przeciwko sojuszowi z Rosją i szybkiej prywatyzacji.

W 1996 roku stanął na czele pierwszych masowych protestów przeciwko rządom Łukaszenki, które później nazwano „Wiosna 1996”. Wskutek represji politycznych, w obawie o własne życie wyemigrował na Zachód.

Zapowiadał udział w wyborach prezydenckich w 2001 i 2006 r. W czasie pierwszej kampanii nie zebrał wystarczającej liczby podpisów, z drugiej wycofał się na etapie rejestracji. Od 2006 roku jest zwolennikiem bojkotowania wyborów.

Mieszka na przemian w Warszawie i w Nowym Jorku, jest członkiem białoruskiego PEN-Centrum.

Żonaty.