Mikałaj Statkiewicz

Lider Białoruskiej Socjaldemokratycznej Partii (Narodnaja Hramada).

Urodził się 12 sierpnia 1956 roku w miejscowości Ladna pod Słuckiem w rodzinie nauczycielskiej. Jest potomkiem starej rodziny szlacheckiej Statkiewiczów herbu Kościesza.

Rozpoczął swoją karierę w Mińskiej Wyższej Szkole Inżynierskiej Rakiet Przeciwlotniczych, po której przez cztery lata służył w Arktyce. Wrócił na rodzimą uczelnię w roli wykładowcy (1985-1990), obronił tytuł doktora (1986). Podpułkownik w stanie spoczynku. Współautor koncepcji armii białoruskiej wdrożonej po rozpadzie ZSRR (1990).

W 1991 roku w proteście przeciwko pacyfikacji demonstrujących w Wilnie wystąpił z Partii Komunistycznej. Jako jedyny wojskowy na Białorusi publicznie potępił pucz moskiewski.
W 1993 roku sprzeciwiał się podpisaniu Układu Bezpieczeństwa Zbiorowego z krajami walczącymi (Armenia, Tadżykistan i in.), zgodnie z którym Białoruś miała wysyłać swoje wojska na nie swoje wojny. Został za to zwolniony z wojska na miesiąc przed obroną pracy doktorskiej. Po szerokiej kampanii społecznej popierającej Mikałaja Statkiewicza, w białoruskim parlamencie uchwalono kontrowersyjny dokument, jednak z zastrzeżeniem, że Białorusini nie będą wysyłani w miejsca konfliktów.

Założył Białoruski Związek Wojskowych i stał na jego czele (1991-95).

Od 1996 roku stał na czele Białoruskiej Socjaldemokratycznej Partii (Narodnaja Hramada), która w 2004 roku podzieliła się na jego zwolenników i tych, którzy woleli usunąć go ze stanowiska. Statkiewicz został wyrzucony, a z nazwy partii skreślono jedno słowo (była to już Białoruska Socjaldemokratyczna Partia (Hramada), która obecnie jest kierowana przez Irynę Wiesztard). W 2007 Statkiewicz postanowił odbudować Socjaldemokratyczną Partię (Narodnaja Hramada), został wybrany na przywódcę, ale partia nie została zarejestrowana w Ministerstwie Sprawiedliwości.

W 2000 roku startował w wyborach do Izby Reprezentantów, ale nie został wybrany.

W 2005 roku skazany na trzy lata pozbawienia wolności za zorganizowanie w Mińsku protestu ulicznego przeciwko oficjalnym wynikom wyborów parlamentarnych i referendum w 2004 roku.
Od 2003 roku stoi na czele Europejskiej Koalicji, która zrzesza partie, związki zawodowe, organizacje kobiece i młodzieżowe. Z jej ramienia startował w wyborach prezydenckich 2010 roku. „Mam nadzieję, że status kandydata na prezydenta ochroni mnie przed więzieniem. Bo w przededniu dwóch poprzednich kampanii prezydenckich przeciwko mnie wszczynano sprawy karne” – powiedział.

Oskarżony o zorganizowanie zamieszek podczas wyborów prezydenckich w 2010 roku i skazany na sześć lat więzienia. Ułaskawiony na mocy prezydenckiego dekretu i zwolniony z więzienia w sierpniu 2015.

W tym roku przedstawiciele niektórych struktur opozycyjnych założyli komitet wyborczy promujący Statkiewicza jako kandydata na prezydenta Białorusi. CKW, jak można było przewidzieć, nie zarejestrowała go ze względu na kryminalną przeszłość.

Ma na swoim rachunku ponad 60 publikacji z zakresu nauk politycznych, ergonomii, inżynierii i psychologii społecznej.

Żona – Maryna Adamowicz, była wykładowczyni epidemiologii na Uniwersytecie Medycznym, obecnie pracuje w organizacji broniącej praw człowieka. Ma dwie córki.